Για τη διεκδίκηση του 13ου και 14ου μισθού

«…Υπάρχει διαθέσιμο ένα πλεόνασμα 800 εκατ. ευρώ. Ο 13ος και ο 14ος μισθός σχετίζονται με ένα ποσό των 1.600.000 ευρώ, συνεπώς δεν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος για να καταβληθεί στους δημοσίους υπαλλήλους ούτε δεκάρα, ούτε ως επίδομα εποχιακό…»

Ευκλείδης Τσακαλώτος, Υπουργός Οικονομικών, στη συνάντηση με την ΑΔΕΔΥ, 18/10/18

Επειδή τις τελευταίες μέρες τα σχολεία μας βομβαρδίζονται στην κυριολεξία από μηνύματα δικηγορικών γραφείων για τη δικαστική διεκδίκηση του 13^ου και 14^ου μισθού, και επειδή υπάρχει μεγάλη παραπληροφόρηση και δικαιολογημένη σύγχυση στους συναδέλφους/ισσες στα σχολεία, θέλουμε να επισημάνουμε τα εξής:

Δυο λόγια για τη ιστορία του 13^ου και 14^ου μισθού..

Η ιστορία των «δώρων» ξεκινά με την ίδρυση του νεοελληνικού Κράτους, τον Απρίλη του 1822 (αίτημα των τυπογράφων του Εθνικού Τυπογραφείου). Για πολλά χρόνια η διεκδίκηση και η κατοχύρωση του 13^ου-14^ου μισθού υπήρξε βασικό αίτημα των εργατικών ενώσεων και των σωματείων του Δημοσίου. Με σκληρούς αγώνες, και ανάλογα με την πολιτική κατάσταση, τα επιδόματα πότε δίνονταν και πότε καταργούνταν.

Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, οι εργοδότες συνήθιζαν να δίνουν δώρα σε είδος ή σε χρήμα προς τους υπαλλήλους τους. Στις 6 Δεκεμβρίου 1925, για πρώτη φορά οι συνδικαλιστές διατύπωσαν το αίτημα για 13^ο μισθό, ενώ δύο χρόνια αργότερα, στις 22 Δεκεμβρίου 1927, οι δημόσιοι υπάλληλοι απήργησαν με αίτημα την καταβολή ενός ολόκληρου μισθού για τις γιορτές των Χριστουγέννων.

Μετά τον πόλεμο, με δυο αναγκαστικούς νόμους του 1944 και 1946, καθιερώθηκαν οι έκτακτες ενισχύσεις −όπως ονομάστηκαν τα δώρα− οι οποίες συμπεριλήφθηκαν στον μισθό. Οι νόμοι 1777 και 1901 του 1951 επικύρωσαν την προηγούμενη νομοθετική πρωτοβουλία και όριζαν ότι «οι υπουργοί Οικονομικών και Εργασίας δύνανται δια κοινών αποφάσεων να προσδιορίζουν εκτάκτως οικονομικάς ενισχύσεις κατά τας εορτάς Χριστουγέννων και Πάσχα εις χρήμα ή εις είδος». Το καθεστώς αυτό θα ισχύσει έως το 1980, οπότε με τον νόμο 1082 ρυθμίζεται οριστικά και για πάντα το ύψος και ο χρόνος καταβολής των δώρων εορτών και αδείας. Με τον ίδιο νόμο, το δώρο μετονομάζεται σε επίδομα.

Στις 6 Αυγούστου 2009, εν μέσω ύφεσης της ελληνικής οικονομίας, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) προτείνει στην κυβέρνηση Καραμανλή την κατάργηση των δώρων Πάσχα και Χριστουγέννων, όπως και του επιδόματος της καλοκαιρινής άδειας. Στις 3 Μαρτίου 2010, η Κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου (ΠΑΣΟΚ) ανακοινώνει νέο πακέτο μέτρων για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, στο οποίο περιλαμβάνεται και η περικοπή κατά 30% των επιδομάτων Πάσχα, Χριστουγέννων και αδείας στο Δημόσιο (Ν. 3833/10). Μετά την είσοδο της χώρας στον αστερισμό των μνημονίων, ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου ανακοινώνει στις 2 Μαΐου 2010 την αντικατάσταση του 13^ου και 14^ου μισθού των δημοσίων υπαλλήλων με επίδομα 500 ευρώ, σε όλους όσοι οι αποδοχές φτάνουν μέχρι 3.000 ευρώ και πλήρη κατάργηση των δύο μισθών, για μεγαλύτερες αποδοχές. Για τους συνταξιούχους το επίδομα είναι 800 ευρώ για συντάξεις έως 2.500 ευρώ (Ν. 3845/10).

Στις 7 Νοεμβρίου 2012, με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016, που ψήφισε η υπό τον Αντώνη Σαμαρά Κυβέρνηση συνεργασίας (ΝΔ – ΠΑΣΟΚ– ΔΗΜΑΡ) κατάργησε ολοσχερώς τα επιδόματα Χριστουγέννων, Πάσχα και Αδείας για τους δημόσιους υπάλληλους και όλους τους συνταξιούχους (Ν. 4093/12). Σήμερα επίδομα Χριστουγέννων δικαιούνται μόνο οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα, που αμείβονται με μισθό ή με ημερομίσθιο.

Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ που υποσχόταν ότι θα καταργήσει τα Μνημόνια εφάρμοσε με θρησκευτική ευλάβεια όλους τους ψηφισμένους νόμους, υπέγραψε και εφάρμοσε και τρίτο Μνημόνιο με νέες δυσβάστακτες περικοπές για τους εργαζομένους: πάγωμα των Μ.Κ, όπου χάθηκαν δύο χρόνια, μείωση του αφορολογήτου, μονιμοποίηση του ΕΝΦΙΑ, νέο συνταξιοδοτικό κλπ.

Τι γίνεται τώρα με τις δικαστικές προσφυγές;

Οι αποφάσεις που ως τώρα έχουν εκδοθεί δικαιώνουν συναδέλφους αλλά είναι όλες σε πρώτο βαθμό· καμιά δεν είναι σε δεύτερο. Δεν παράγουν νομικό αποτέλεσμα δηλ. δεν αποτελούν δεδικασμένο για τους υπόλοιπους δημόσιους υπαλλήλους διότι σε ΟΛΟ τον Δημόσιο τομέα η Διοίκηση είναι υποχρεωμένη να κάνει έφεση κατά της πρωτόδικης απόφασης μέχρι την έκδοση αμετάκλητης απόφασης από το ΣτΕ ή τον Άρειο Πάγο. Τέτοια περίπτωση είναι η απόφαση για τους δικαστικούς υπαλλήλους Ναυπλίου οι οποίοι δικαιώθηκαν πρωτόδικα, αλλά το δημόσιο προσέφυγε κατά της απόφασης. Το θέμα έχει συζητηθεί στο ΣτΕ και αναμένεται η έκδοση απόφασης, η οποία θα είναι οριστική και αμετάκλητη για τους εν ενεργεία δημόσιους υπαλλήλους και για τους συνταξιούχους. Για να μην υπάρχουν ψευδαισθήσεις, θυμίζουμε εδώ ότι το ΣτΕ έχει κρίνει το Μνημόνιο, σύμφωνα με το οποίο έγιναν οι περικοπές των δώρων, όχι μόνο συνταγματικό αλλά και αναγκαίο.

Εξαίρεση στα παραπάνω είναι η περίπτωση των εργαζομένων (ΙΔΑΧ) στους Δήμους οι οποίοι δικαιώθηκαν πρωτόδικα και υπάρχει περίπτωση να πάρουν τα χρήματά τους αναδρομικά αν δεν ασκηθεί έφεση. Αυτό συμβαίνει στους Δήμους διότι, με σχετική νομοθετική ρύθμιση που ψήφισε πέρυσι η Κυβέρνηση, οι δήμαρχοι δεν υποχρεώνονται πλέον νομικά να ασκούν έφεση κατά αποφάσεων οι οποίες δικαιώνουν τους εργαζόμενους.

Γιατί υπάρχει τόση παραπληροφόρηση;

Το σωματείο δεν θα μπορούσε βέβαια να μπει εμπόδιο στον κάθε συνάδελφο που θέλει να ασκήσει το όποιο δικαίωμά του. Ούτε έχουμε την άποψη ότι κάποιος εργαζόμενος δεν μπορεί να «δικαιωθεί» δικαστικά σε επιμέρους ζητήματα, έστω και πρόσκαιρα, κάτω και από την πίεση του συνδικαλιστικού και γενικότερα του λαϊκού κινήματος. Όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε να κάνουμε με φάμπρικα δικηγορικών γραφείων και αυτό οφείλουμε να το τονίσουμε στις/στους συναδέλφους. Δικηγορικά γραφεία στέλνουν σχετικές επιστολές σε Σωματεία και εργαζόμενους, προς άγραν πελατών, ειδησεογραφικά δελτία διαφημίζουν τις πρωτόδικες δικαστικές αποφάσεις που έχουν εκδοθεί, και συνδικαλιστές που εξαντλούν την αγωνιστικότητά τους στις δικαστικές διεκδικήσεις μιλάνε για την αναγκαιότητα μαζικών προσφυγών.

Ποιον βολεύει αυτή η κατάσταση;

·                                 Βολεύει καταρχήν τα μεγάλα δικηγορικά γραφεία, τα οποία σε περίοδο οικονομικής κρίσης εξασφαλίζουν μια σταθερή πελατεία με τεράστιο τζίρο. Υπολογίστε, χιλιάδες προσφυγές επί 10-20 € το κεφάλι, την πίτα που θα μοιραστούν.

·                                 Βολεύει την Κυβέρνηση, η οποία αντί να έχει απέναντι ένα ρωμαλέο εργατικό κίνημα το οποίο μαχητικά και δυναμικά θα διεκδικούσε να πάρει πίσω όσα αφαιρέθηκαν αυτά τα 8 χρόνια τώρα έχει μεμονωμένους υπαλλήλους οι οποίοι θα περιμένουν υπομονετικά στα δικαστήρια για χρόνια να τελεσιδικήσει η προσφυγή τους, έχοντας αυταπάτες ότι στην «μεταμνημονιακή εποχή» μπορούν να αυξάνονται και οι μισθοί μαζί με τα κέρδη των επιχειρηματιών. 

·                                 Βολεύει τα κόμματα της αντιπολίτευσης (Ν.Δ-ΠΑΣΟΚ-ΠΟΤΑΜΙ-ΚΕΝΤΡΩΟΙ κλπ) τα οποία, αφού χρεωκόπησαν τη χώρα, αφού υπέγραψαν και εφάρμοσαν δύο μνημόνια, τώρα «ξεπλένονται» από τις ευθύνες τους, κάνουν πως νοιάζονται για τους εργαζομένους και υπόσχονται λύσεις και ανάπτυξη.

·                                 Βολεύει το σύστημα, γενικότερα, για να ενισχύει την αυταπάτη πως ο σκληρός πυρήνας της δικαιοσύνης μπορεί να «αποφασίζει» διαφορετικά από την νομοθετική και την εκτελεστική εξουσία. Διαπαιδαγωγούν με τον τρόπο αυτό κυρίως τους νέους εργαζομένους να διεκδικούν, όχι συλλογικά, μέσα από τα σωματεία και το οργανωμένο λαϊκό κίνημα, αλλά ο καθένας μόνος του.

·                                 Βολεύει τέλος και τις κυρίαρχες συνδικαλιστικές δυνάμεις σε ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ (ΠΑΣΚ-ΔΑΚΕ-ΕΡΑ κλπ), οι οποίες αποτελούν συνδικαλιστικό βραχίονα των κομμάτων των Μνημονίων. Θολώνουν τα νερά ότι αγωνίζονται για το καλό των εργαζομένων. Βέβαια ξεχνούν να πουν ποιοι έκοψαν τα δώρα, ποιοι εφάρμοσαν τα Μνημόνια, ποιοι τσαλαπάτησαν τις ζωές μας και τα δικαιώματά μας.

Τι πρέπει λοιπόν να κάνουμε;

·                                 Για τους παραπάνω λόγους οι συνάδελφοι/ισσες θα πρέπει να είναι προσεκτικοί και να μην σπαταλούν άσκοπα χρήματα. Θεωρούμε ότι σε αυτή τη φάση το ΜΟΝΟ που χρειάζεται είναι η υποβολή μιας απλής αίτησης (παίρνουμε αρ. πρωτοκόλλου) μη παραγραφής στον εκκαθαριστή της Δ/νσης (η ΑΔΕΔΥ και ο Σύλλογός μας διαθέτουν υπόδειγμα). Η αίτηση μη παραγραφής μάς καλύπτει για 6 μήνες. Ως τότε είναι βέβαιο ότι θα έχουμε αποφάσεις δευτεροβάθμιων δικαστηρίων ή και του ΣτΕ, και οι Σύλλογοί μας θα εκτιμήσουν την παρακάτω πορεία.

·                                 Άμεσα πρέπει όλοι να καταλάβουμε πως η λύση βρίσκεται στα χέρια μας. Βρίσκεται στον πολιτικό, διεκδικητικό, ταξικό, λαϊκό αγώνα. Η διεκδίκηση της κάλυψης των μισθολογικών απωλειών πρέπει να γίνει υπόθεση κάθε Σωματείου, κάθε εργαζομένου. Κανείς συμβιβασμός με την λογική ό,τι έγινε – έγινε, ούτε με τις αυταπάτες πως η όποια ανάκαμψη της οικονομίας θα φέρει από μόνη της πίσω απώλειες, μισθούς και δικαιώματα. Μόνη λύση είναι η συσπείρωση στα συνδικάτα, ο οργανωμένος αγώνας για την ανατροπή αυτής της πολιτικής. Η μόνη ελπίδα απέναντι στη λαίλαπα των μνημονίων και την πολιτική των περικοπών είναι η γιγάντωση του εργατικού κινήματος. Φέτος πρέπει να είναι χρονιά της πραγματικής διεκδίκησης όλων των μισθολογικών απωλειών μας.

·                                 Το επόμενο διάστημα οι εκπαιδευτικοί, μόνιμοι και αναπληρωτές, πρέπει να πάρουμε την υπόθεση του αγώνα στα χέρια μας, να συμμετέχουμε μαζικά στις Γενικές Συνελεύσεις των Συλλόγων μας, στις κινητοποιήσεις, στην απεργία στις 14 Νοέμβρη, στον αγώνα ενάντια στην Τρόικα, στις εντολές της Ε.Ε., στα σχέδια του ΟΟΣΑ και του ΔΝΤ, ενάντια στους μνημονιακούς περιορισμούς και στις πολιτικές που καταστρέφουν τη χώρα. Για την ανατροπή της αντιεκπαιδευτικής και αντιλαϊκής πολιτικής κυβέρνησης – ΕΕ– ΔΝΤ και το σάρωμα ΟΛΟΥ του μνημονιακού μπλοκ (ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ-Ν.Δ-ΠΑΣΟΚ- ΛΕΒΕΝΤΗΣ-ΠΟΤΑΜΙ) που εδώ και 8 χρόνια (με εναλλαγές στη σύνθεση των Κυβερνήσεων) ισοπεδώνουν έναν ολόκληρο λαό και ξεπουλούν τη γη και την ελπίδα…..